فرار عثمان در احد+سند
ابوجَعْفر طَبَرى مى گوید:
حَدَّثَنَا ابْنُ حُمَیْدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا سَلَمَةُ، قَالَ: قَالَ مُحَمَّدٌ: قَالَ: قَالَ رسول الله ص، کَمَا حَدَّثَنَا یَحْیَى بْنُ عَبَّادِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الزُّبَیْرِ، عَنْ أَبِیهِ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الزُّبَیْرِ، عَنِ الزُّبَیْرِ، [قَالَ: سَمِعْتُ رسول الله ص یَقُولُ یَوْمَئِذٍ: أَوْجَبَ طَلْحَةُ حِینَ صَنَعَ بِرَسُولِ اللَّهِ مَا صَنَعَ] قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ: وَقَدْ کان الناس انهزموا عن رسول الله ص، حَتَّى انْتَهَى بَعْضُهُمْ إِلَى الْمنقَّى دُونَ الأَعْوَصِ، وَفَرَّ عُثْمَانُ بْنُ عَفَّانَ وَعُقْبَةُ بْنُ عُثْمَانَ وَسَعْدُ بْنُ عُثْمَانَ رَجُلانِ مِنَ الأَنْصَارِ، حَتَّى بَلَغُوا الْجَلْعَبِ جَبَلًا بِنَاحِیَةِ الْمَدِینَةِ مِمَّا یَلِی الأَعْوَصَ، فَأَقَامُوا بِهِ ثَلَاثًا ثُمَّ رَجَعُوا إِلَى رسول الله ص، فزعموا ان رسول الله ص، قَالَ لَهُمْ: لَقَدْ ذَهَبْتُمْ فِیهَا عریضَةً.
تاریخ الطبری ج2 ص522 المؤلف: محمد بن جریر بن یزید بن کثیر بن غالب الآملی، أبو جعفر الطبری (المتوفى: 310هـ)، (صلة تاریخ الطبری لعریب بن سعد القرطبی، المتوفى: 369هـ)، الناشر: دار التراث - بیروت، الطبعة: الثانیة - 1387 هـ، عدد الأجزاء: 11 .
الطبری، محمد بن جریر (متوفای 310هـ)، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، ج 4، ص 145، ناشر: دار الفکر، بیروت – 1405هـ
الطبری، محمد بن جریر (متوفای 310هـ)، تاریخ الطبری، ج 2، ص 69، ناشر: دار الکتب العلمیة – بیروت.
الجزری، عز الدین بن الأثیر أبی الحسن علی بن محمد (متوفای630هـ)، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج 4، ص 63، تحقیق عادل أحمد الرفاعی، ناشر: دار إحیاء التراث العربی - بیروت / لبنان، الطبعة: الأولى، 1417 هـ - 1996 م؛
القرشی الدمشقی، إسماعیل بن عمر بن کثیر أبو الفداء (متوفای774هـ) السیرة النبویة، ج 3، ص 55؛
العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر أبو الفضل (متوفای852هـ) المطالب العالیة بزوائد المسانید الثمانیة، ج 17، ص 347، تحقیق: د. سعد بن ناصر بن عبد العزیز الشتری، ناشر: دار العاصمة/ دار الغیث، الطبعة: الأولى، السعودیة - 1419هـ .
مردم در روز اُحد چنان از رسول خدا صلى الله علیه وآله فرار کردند تا به حدّى که بعضى از ایشان به مَنْقى که پائینتر از أعْوَص است رسیدند و عثمان بن عفّان و عقبة بن عثمان و سعدبن عثمان (که دو مرد از أنصارند) چنان فرار کردند تا به جَلْعَب (کوهى است از نواحى مدینه که در پشت أعْوَص واقع است) رسیدند و در آنجا سه روز توقّف کردند و پس از آن به سوى رسول خدا صلى الله علیه وآله برگشتند و پیامبر درباره ایشان است که فرمود: لَقَدْ ذَهَبْتُمْ فیها عَریضَةً «شما در این گریز، گریز و فرار وسیعى نمودهاید!»
در کتاب تنویر المقباس آمده است از قول ابن عباس که در ذیل آیه إِنَّ الَّذِینَ تَوَلَّوْا مِنْکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ ( سوره آل عمران آیه 155) آمده است که:
ثمَّ ذکر المنهزمین یَوْم أحد فَقَالَ {إِنَّ الَّذین تَوَلَّوْاْ مِنکُمْ} بالهزیمة عُثْمَان بن عَفَّان وَأَصْحَابه {یَوْمَ التقى الْجَمْعَانِ}
تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس ج1 ص59 ینسب: لعبد الله بن عباس - رضی الله عنهما - (المتوفى: 68هـ)، جمعه: مجد الدین أبو طاهر محمد بن یعقوب الفیروزآبادى (المتوفى: 817هـ)، الناشر: دار الکتب العلمیة - لبنان، عدد الأجزاء: 1 .
این آیه در مورد فرار عثمان و همراهان او نازل شده است
وفر عُثْمَان بْن عَفَّان، وعقبة بن عثمان، وسعد بْن عُثْمَان- أخوان من الأنصار- حَتَّى بلغوا الجبل مما یلی الأعوص، فأقاموا بِهِ ثلاثا، ثُمَّ رجعوا إِلَى رَسُول اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فزعموا أن رَسُول اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ [لهم] لقد ذهبتم بها عریضةً
الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج 3، ص 1074،المؤلف: أبو عمر یوسف بن عبد الله بن محمد بن عبد البر بن عاصم النمری القرطبی (المتوفى: 463هـ)،المحقق: علی محمد البجاوی،الناشر: دار الجیل، بیروت،الطبعة: الأولى، 1412 هـ - 1992 م.
الصفدی، صلاح الدین خلیل بن أیبک (متوفای764هـ)، الوافی بالوفیات، ج 20، ص 61، تحقیق: أحمد الأرناؤوط وترکی مصطفى، ناشر: دار إحیاء التراث - بیروت - 1420هـ- 2000م.
القرشی الدمشقی، إسماعیل بن عمر بن کثیر أبو الفداء (متوفای774هـ)، البدایة والنهایة، ج 4، ص 28 29،، ناشر: مکتبة المعارف – بیروت.
عثمان بن عفان و دو نفر از انصار به نام‌هاى عقبة بن عثمان و سعد بن عثمان و افرادى از بنى زریق گریختند تا به کوه جلعب در اطراف مدینه رسیدند و سه شبانه روز در آن جا ماندند، سپس نزد پیامبر (صلی الله علیه وآله) بازگشتند....
وَمِنْهُمْ[المنهزمین]أَیْضًا عُثْمَانُ انْهَزَمَ مَعَ رَجُلَیْنِ مِنَ الْأَنْصَارِ یُقَالُ لَهُمَا سَعْدٌ وَعُقْبَةُ، انْهَزَمُوا حَتَّى بَلَغُوا مَوْضِعًا بَعِیدًا ثُمَّ رَجَعُوا بَعْدَ ثَلَاثَةِ أَیَّامٍ فَقَالَ لَهُمُ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ «لَقَدْ ذَهَبْتُمْ فِیهَا عَرِیضَةً»
أبو عبد الله محمد بن عمر بن الحسن بن الحسین التیمی الرازی الملقب بفخر الدین الرازی خطیب الری (المتوفى: 606هـ)، التفسیر الکبیر أو مفاتیح الغیب، ج 9، ص 398،الناشر: دار إحیاء التراث العربی - بیروت،الطبعة: الثالثة - 1420 هـ
عثمان بن عفان، عقبة بن عثمان و سعد بن عثمان (دو نفر از انصار) آن قدر گریختند که به کوه جلعب (کوهى در اطراف مدینه از طرف اعوض) رسیدند و سه روز در آن جا ماندند و سپس بازگشتند. رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم به آن‌ها فرمود: به چه سر زمین دورى رفته بودید! »
اصلا به چه استنادی کسی را که بیعت خود را با پیامبر(صلی الله علیه واله) شکسته و در جنگی که دندان مبارک پیامبر شکسته شد (و اگر شجاعت علی بن ابی طالب صلوات الله علیه و اندک شمار اصحاب نبود خودشان نیز شهید میشدند) به عنوان خلیفه بپزیریم؟؟؟
